„Tradycje kulinarne to ważny element dziedzictwa kulturowego. Kuchnia odgrywa ogromną rolę w promocji każdego regionu, właśnie ze względu na swoją różnorodność oraz specyficzność typowych dla danego regionu produktów żywnościowych i potraw. Kiedy dodamy do tego także tradycyjną oprawę spożywania posiłków i obchodzenia świąt, budujemy ten niepowtarzalny klimat. Na tradycje kulinarne mają wpływ warunki naturalne, czyli miejsce, gdzie żywność jest produkowana, a także sposób jej wytwarzania. Równie ważne są przechodzące z pokolenia na pokolenie, przepisy, technologie oraz zwyczaje żywieniowe - codzienne i świąteczne. Każdy naród, wykształtował na przestrzeni wieków swoją specyficzną kuchnię. Podstawą jej są najbardziej dostępne i popularne na danym obszarze produkty żywnościowe oraz przyprawy.
Lokalna kuchnia, w której wykorzystuje się artykuły żywnościowe własne lub kupowane od sąsiada, rolnika, produkowane metodami ekologicznymi oraz tradycyjnymi to jeden z czynników przyciągających ludzi na wieś. Zwyczaje żywieniowe określane są najczęściej jako sposób, w jaki jednostki lub grupy selekcjonują i spożywają dostępne im pożywienie zgodnie ze społecznymi i kulturowymi ograniczeniami. Dla wielu mieszkańców naszego kraju, a także cudzoziemców, polska wieś - w tym nasza gmina Lipnica Murowana - to miejsce na tyle atrakcyjne, że warto spędzić tu wolny czas. Wynika to nie tylko z potrzeby obcowania z przyrodą, ale również z możliwością kontaktu z odmiennymi zwyczajami, tradycją i kulturą lokalnej zbiorowości. W potrawach regionalnych wykorzystuje się lokalne surowce, przyczyniając się do rozwoju specyficznych upraw i kierunków hodowli, z drugiej jednak strony specyfika potraw regionalnych stanowi ważny element atrakcyjności turystycznej tych regionów. Dawna kuchnia polska, zwana dziś staropolską i regionalną, jest słynna ze swych walorów smakowych i „dobrego podania”. Najstarsze potrawy, to te związane z tradycją i przekazywane z pokolenia na pokolenie. Kulinarne specjały są doskonałym ambasadorem regionów, gmin czy miejscowości. Promocja potraw i przetworów jest często jednoznaczna z promocją regionu. Pierwszy kontakt turysty z regionem odbywa się przez kuchnię, a duża część wrażeń z podróży to wspomnienia dotyczące miejscowych specjałów. Dziedzictwo kulinarne jest istotnym elementem kultury nie tylko narodów czy dużych regionów, ale także naszych „małych ojczyzn”. Wszak potrawy, które znajdowały się na stołach świadczyły nie tylko o majętności, ale przede wszystkim o kulturze rolniczej obszaru, obyczajach i życiu towarzyskim. Przy stole czczono święta religijne, uświetniano doniosłe domowe uroczystości. Stół jednoczył wszystkich domowników, i tych w ziemiańskich dworach, i tych w chłopskich chatach”.1)
W celu kultywowania tradycji naszej „małej ojczyzny” w dniu 22 września 2011 r. w Wiejskim Domu Ludowym, w ramach projektu „Ocalić od zapomnienia - kultywowanie miejscowych tradycji, obrzędów i zwyczajów na terenie gminy Lipnica Murowana”, zostało zorganizowane spotkanie kulinarne pt.: „Jak się to robi w Lipnicy”. Głównym zamierzeniem gospodarza przedsięwzięcia - Koła Gospodyń Wiejskich z Lipnicy Dolnej - było przekazanie dzieciom i młodzieży wiedzy i umiejętności związanych z lipnickimi tradycjami wykonywania potraw i przetworów oraz możliwości wykorzystania śliwki w okresie nie tylko bożonarodzeniowym, ale całorocznym.
W spotkaniu uczestniczył wójt Gminy Lipnica Murowana - Tomasz Gromala, który przybliżył jego uczestnikom cel projektu, jakim jest przekazanie kolejnemu pokoleniu dziedzictwa kulturowego i kształtowanie poczucia dumy z rodzimej obyczajowości. W imieniu Koła Gospodyń Wiejskich z Lipnicy Dolnej zabrała głos Danuta Musiał, która opowiedziała o historii powstania Koła, jego pracy, a także o tradycjach kulinarnych naszej miejscowości. Na warsztaty została zaproszona także Katarzyna Jasnos prezes Stowarzyszenia „Na śliwkowym szlaku”, do którego należy gmina Lipnica Murowana.
W ramach warsztatów młodzież z grup folklorystycznych Lipnicy Murowanej i Rajbrotu przygotowywała ciasto drożdżowe ze śliwką oraz knedle według tradycyjnych przepisów a także miała okazję poznać smak mięs i sałatek z dodatkiem śliwki. Wszyscy uczestnicy brali udział w zabawach i konkursach. Opracowano zeszyt przykładowych przepisów, który rozpropaguje zdrowy, gościnny i atrakcyjny śliwkowy szlak.
Żródło:
1)Dominik Orłowski, Magdalena Woźniczko „Edukacyjne znaczenie skansenów w propagowaniu tradycji kulinarnych w turystyce wiejskiej”.
Opracowała: Renata Polek – nauczyciel Zespołu Szkół w Lipnicy Murowanej
